<p>Volgens mij kan je het sociaal contract best "opzeggen". Alleen: de staat biedt je dan geen bescherming meer, en er is dan ook niemand anders die je bescherming biedt (aangenomen dat je geen "sociaal" contract met anderen hebt). Je hebt dan dus ook geen bescherming meer tegen de staat! Het komt er dan op neer dat je jezelf moet verdedigen tegen de staat (en tegen anderen). Veel succes ermee.</p>
<p>Tot zover is het natuurlijk allemaal een kwestie van machtsuitoefening, en niet van rechtvaardigheid. Ik denk dat er ook in afwezigheid van een "sociaal contract" morele grenzen zijn aan hoe je een ander mag behandelen, ook al is er geen collectief dat die grenzen handhaaft. Dat betekent dus ook dat er morele grenzen zijn aan hoe de staat(*) mensen mag behandelen die hun sociaal contract opzeggen.</p>
<p>Het concept "sociaal contract" is populair geworden in een tijd dat Amerika nog een "wilde westen" had, waar mensen naartoe konden die hun "sociaal contract" opzeggen en onafhankelijk door het leven willen. Tegenwoordig is elk stukje bewoonbaar land al door een staat geclaimd. Ik vind het <em>redelijk</em> om mensen die hun sociaal contract opzeggen een stukje land te geven waar ze op kunnen leven. Als een groep mensen samen een <em>ander soort</em> sociaal contract willen, dan moeten ze samen een stuk land kunnen krijgen, waarop ze effectief een nieuwe staat kunnen oprichten.</p>
<p>(*) "De staat" is een abstract begrip, en bestaat eigenlijk niet. Het gaat hier om morele grenzen aan wat <em>mensen</em> mogen: in dit geval politie-agenten, rechters en andere mensen die meewerken aan het handhaven van de regels van de staat.</p>
↧